اگر چند ماهی است که هنگام گاز زدن به غذاهای سفت، در یکی از دندان‌هایتان فشار و درد ملایمی را احساس می‌کنید و می‌بینید که بخشی از لثه بالای آن دندان کمی ورم کرده یا حتی گاهی احساس درد، شما را در میانه شب از خواب بیدار می‌کند، ممکن است درگیر کیست انتهای ریشه دندان شده باشید. البته کیست‌های پری اپیکال در بسیاری از موارد کاملاً بدون علامت بوده و تنها در رادیولوژی‌های دوره‌ای خود را نشان می‌دهند. اما اصلاً کیست انتهای ریشه دندان یا پری اپیکال چیست؟
کیست های انتهای ریشه یا کیست های پری‌اپیکال، یکی از شایع‌ترین ضایعات پاتولوژیک دهان هستند که به‌دلیل عفونت مزمن در اطراف ریشه دندان ایجاد می‌شوند. این کیست‌ها، در ظاهر ممکن است بی‌ضرر و بی‌علامت باشند، اما در واقع می‌توانند به تدریج استخوان فک را تخریب کرده و حتی به دندان‌های سالم اطراف آسیب برسانند. اگر این مشکل نادیده گرفته شود، به مرور زمان ممکن است کار به کشیدن دندان یا حتی جراحی‌های گسترده‌تر برسد. پس چه باید کرد؟
خوشبختانه، در کلینیک‌هایی مانند آریل دنتال، با بهره‌گیری از فناوری‌های پیشرفته و تیمی متخصص، راهکار مؤثر و کم‌تهاجمی برای درمان این نوع کیست‌ها وجود دارد. جراحی کیست انتهای ریشه یا همان اپیکوکتومی، یک روش کاملاً مؤثر برای تخلیه کامل کیست، حذف عفونت و حفظ سلامت و ظاهر طبیعی دندان بیمار انجام می‌شود و می‌تواند از عوارض جدی آینده جلوگیری کند.
در این مطلب، به‌صورت کامل با علل ایجاد کیست ریشه دندان، روش‌های تشخیص، مراحل جراحی، مراقبت‌های پس از درمان و موارد ضرورت جراحی کیست انتهای ریشه دندان آشنا خواهید شد. پس اگر درد پنهانی در دندانتان دارید یا از سلامت ریشه دندان خود مطمئن نیستید، مطالعه این مطلب می‌تواند گامی مؤثر برای حفظ سلامت دهان و دندان شما باشد.
تعریف و علل ایجاد
کیست های انتهای ریشه، که به‌اصطلاح کیست پری اپیکال نامیده می‌شوند، توده‌هایی مملو از مایع هستند که در اطراف نوک ریشه دندان آسیب‌دیده شکل می‌گیرند. مهم‌ترین دلایل تشکیل این کیست‌ها عبارتند از:
- عفونت مزمن پالپ دندان (عفونت ریشه)
- درمان ناکافی یا ناموفق کانال ریشه
- ضربه یا آسیب به ریشه دندان
بررسی علائم بالینی و روش‌های تشخیصی
اگرچه بسیاری از کیست‌های کوچک بدون علامت هستند، اما در موارد پیشرفته ممکن است بیمار با علائمی از قبیل درد مداوم یا ضربان‌دار در ناحیه دندان درگیر، تورم و التهاب لثه مجاور، تغییر رنگ لثه به قرمز یا بنفش و حتی شل شدن دندان در موارد کیست‌های بزرگ مواجه شود.
برای تشخیص دقیق و قطعی کیست پری اپیکال بهتر است از ترکیب روش‌های تصویربرداری و علائم و معاینات بالینی شامل موارد زیر استفاده کرد:
- دریافت شرح حال دقیق بیمار: در کلینیک آریل دنتال متخصصین ما با بررسی دقیق شرح‌حال و علائم بالینی شما پروسه تشخیص و درمان را آغاز می‌کنند.
- رادیوگرافی پری‌اپیکال: کیست‌های انتهای ریشه دندان غالباً به صورت نواحی تاریک (رادیولوسنسی) در نوک ریشه مشاهده می‌شوند که تشخیص را قطعی‌تر می‌سازد.
- کلینیکال اکسپلور: در معاینه بالینی نیز حساسیت و تورم لثه و دندان مورد بررسی قرار می‌گیرد
- تست‌های پالپال: همچنین در صورت لزوم ارزیابی وضعیت زنده بودن پالپ (ریشه دندان) انجام می‌پذیرد.
روش‌های درمان کیست انتهای ریشه دندان
در آریل دنتال، بسته به اندازه و وضعیت کیست، از یکی از روش‌های زیر برای درمان کیست پری اپیکال استفاده می‌شود:
درمان مجدد کانال ریشه (رتروگراد)
- تخلیه عفونت داخل کانال ریشه
- بازسازی و آب‌بندی مجدد ریشه
اپیکوکتومی (جراحی کیست انتهای ریشه)
- برش جراحی روی لثه و دسترسی به نوک ریشه
- خارج‌سازی کیست و حذف بخش انتهایی ریشه
- شست‌وشوی محل و بخیه
درمان‌های تکمیلی
- مصرف آنتی‌بیوتیک و داروهای ضدالتهاب
- تجویز دهان‌شویه‌های آنتی‌باکتریال
بررسی مراحل جراحی کیست انتهای ریشه
در جدول زیر نگاهی دقیق‌تر به مراحل جراحی کیست انتهای ریشه می‌اندازیم تا به شما کمک کنیم با آشنایی بیشتر با پروسه درمان، بدون هیچ نگرانی و اضطرابی، اقدام به درمان مشکل خود نمایید:
| مرحله | روش کار |
| بی‌حسی | تزریق بی‌حسی موضعی برای حذف هرگونه احساس درد و ناراحتی حین پروسه درمان |
| برش لثه | ایجاد دسترسی به ناحیه ریشه با یک برش کوچک |
| حذف کیست | خارج‌سازی کامل بافت کیستی و قسمت آسیب‌دیده انتهای ریشه |
| شست‌وشو | ضدعفونی و شست‌وشوی محل جراحی |
| بخیه | ترمیم لثه با بخیه‌های جذبی یا غیرجذبی |
| آموزش مراقبت‌های پس از جراحی | تجویز دارو و توصیه به بهداشت دهان و استفاده از دهان‌شویه |
بررسی مراقبت‌های پس از جراحی کیست انتهای ریشه دندان
جراحی کیست پری اپیکال یک پروسه کم‌تهاجمی و سبک است که نیاز به مراقبت چندان خاصی ندارد. با این حال رعایت موارد زیر به گرفتن نتیجه بهتر پس از جراحی و کم شدن هرگونه آزار و احساس ناراحتی برای فرد کمک می‌کند:
- استراحت کافی و پرهیز از فعالیت‌های سنگین تا ۲۴ ساعت
- مصرف منظم داروهای تجویز شده (آنتی‌بیوتیک و مسکن)
- پرهیز از مصرف غذاهای سفت و داغ تا دستیابی به بهبودی اولیه
- رعایت دقیق بهداشت دهان با استفاده از دهان‌شویه‌های آنتی‌باکتریال
- مراجعه به کلینیک جهت کشیدن بخیه (در صورت غیرجذبی بودن آن) پس از ۷–۱۰ روز
چه زمانی جراحی کیست پری اپیکال ضرورت دارد؟
در بسیاری از موارد، درمان غیرجراحی ریشه می‌تواند برای کنترل عفونت کافی باشد، اما زمانی که کیست بزرگ شده یا درمان قبلی ریشه ناکارآمد باشد، انجام جراحی کیست پری اپیکال الزامی است. همچنین، اگر عفونت به بافت‌های مجاور گسترش یافته یا باعث تحلیل استخوان شده باشد، تأخیر در جراحی ممکن است عواقب غیرقابل جبرانی به دنبال داشته باشد.
چرا آریل دنتال؟
امروزه در کلینیک‌هایی مانند آریل دنتال، با استفاده از به‌روزترین تکنولوژی‌ها، دقت در شناسایی، برداشت کامل کیست و ترمیم ریشه به طرز چشمگیری افزایش یافته است. این ابزارها به جراح امکان می‌دهند تا با حداقل تهاجم، حداکثر نتایج درمانی را برای بیمار به ارمغان آورد. همچنین در کلینیک آریل دنتال با بیش از ده سال تجربه و تیم متخصص جراحی ریشه و پریودنتیست‌های مجرب، جراحی کیست انتهای ریشه در محیطی آرام و با کمترین درد و عوارض ممکن انجام می‌شود. بهره‌گیری از تکنولوژی‌های روز دنیا، زمان جراحی، عوارض پس از عمل و مدت بهبودی را کاهش و رضایت بیماران را به شکل قابل توجهی افزایش می‌دهد.
سؤالات متداول
معمولاً ۲۴ تا ۴۸ ساعت استراحت نسبی پس از جراحی کیست پری اپیکال کافی است.
در کلینیک آریل دنتال با استفاده از بی‌حسی مناسب و تجهیزات مدرن، درد پروسه جراحی به حداقل می‌رسد.
در صورت جراحی دقیق و انجام صحیح مراقبت‌های پس از جراحی، احتمال عود کمتر از ۵٪ است.
هزینه جراحی تا حدود زیادی بستگی به پیچیدگی پروسه و تعداد ریشه‌های درگیر دارد؛ برای برآورد دقیق هزینه می‌توانید از خدمات رایگان مشاوره مجموعه ما بهره بگیرید.
پس از جراحی اپیکوکتومی تا ۲۴ ساعت از غذاهای نرم و ولرم استفاده کنید تا بهبود اولیه حاصل شود.
