“آیا پست دندان انتخاب بهتری است یا ایمپلنت؟”یکی از دغدغه‌های بزرگ سلامت دهان و دندان، مشکل پوسیدگی دندان است.
پوسیدگی حتی اگر کم باشد، زندگی روزمره ما را تحت تأثیر قرار می‌دهد؛ از درد و آسیب هنگام جویدن غذا گرفته تا سختی در صحبت کردن، کاهش اعتمادبه‌نفس لبخند و حتی تأثیر روی هضم غذا. وقتی با این معضل روبه‌رو می‌شویم و دندانپزشک شدت آسیب را بررسی می‌کند، اغلب با پرسش مهم بیماران همراه می‌شویم.
در این مقاله از کلینیک آریل دنتال، با نگاهی واقع‌بینانه و علمی، همه تفاوت‌ها، مزایا، معایب و شرایط انجام هرکدام را بررسی می‌کنیم تا بهترین تصمیم ممکن نسبت به شرایط هر فرد اتخاذ شود.
پست دندان چیست؟
«پست دندان» که گاهی به‌عنوان دندان مصنوعی یا پست دندانی نیز شناخته می‌شود، یک روش پرطرفدار برای ترمیم دندان‌های آسیب‌دیده یا از دست‌رفته است.
معمولاً اگر دچار شکستگی، پوسیدگی یا آسیب‌های بزرگ دندانی شده‌اید ولی ریشه‌ی دندان هنوز سالم مانده، دندانپزشک می‌تواند بخش آسیب‌دیده را با نوعی میله و مواد ترمیمی بازسازی کند.
پست دندانی معمولاً راه‌حلی موقت یا دائمی است و ظاهر و عملکرد دهان را بهبود می‌بخشد؛ مخصوصاً برای افرادی که به‌دنبال بازیابی سریع لبخند و عملکرد طبیعی دندان هستند و علاقه‌ای به جراحی‌های پیچیده ندارند.
مواد تشکیل‌دهنده پست دندان اغلب اکریلیک، فایبرگلاس، کامپوزیت یا سرامیک است و به‌راحتی با رنگ دندان طبیعی هماهنگ می‌شود.
یکی از دلایل محبوبیت پست دندان، سرعت نصب و هزینه پایین‌ترش نسبت به ایمپلنت است. پراسه معمولاً طی یک تا چند جلسه انجام می‌شود و نتیجه‌ای زیبایی‌بخش با صرف کمترین زمان خواهد داشت.
کور بیلداپ چیست و چه نقشی دارد؟
پیش از قرار دادن پست یا روکش، زمانی که دندان بر اثر پوسیدگی شدید تضعیف شده باشد، از روش کور بیلداپ (Core Build-Up) استفاده می‌شود.
در این روش، پس از زدودن بافت‌های آسیب‌دیده، با موادی مقاوم مثل کامپوزیت یا سرامیک، ساختار از بین رفته دندان را بازسازی می‌کنند تا پایه‌ای قوی برای پست یا روکش به وجود آید.
مزیت کور بیلداپ
- حفظ حداکثری دندان طبیعی
- تقویت ساختار و ماندگاری بالا
- زیبایی و دوام مشابه دندان طبیعی
موفقیت کور بیلداپ به مهارت دندانپزشک و سالم ماندن ریشه وابسته است و اساساً باعث طول عمر ترمیم دندان می‌شود.
تفاوت پست دندان و ایمپلنت؛ چه زمانی باید کدام روش انتخاب شود؟
انتخاب بین پست دندان و ایمپلنت دندان مستقیماً وابسته به وضعیت بالینی دندان است:
اگر پوسیدگی فقط تاج دندان (سطح بالایی) را درگیر کرده باشد و ریشه هنوز سالم باشد، ترمیم تاج با پست دندان منطقی و مقرون‌به‌صرفه خواهد بود.
اگر آسیب به ریشه رسیده یا دندان کاملاً تخریب شده باشد، راهی به‌جز کشیدن دندان و کاشت ایمپلنت وجود ندارد.
ساختار پست دندان
در این متد، بخش خرد شده دندان برداشته شده و میله‌ای ظریف داخل کانال ریشه قرار داده می‌شود. سپس با مواد مناسب مثل کامپوزیت یا سرامیک، این پایه پوشانده و فرم‌دهی می‌شود تا عملکرد دندان حفظ و زیبایی آن بازگردانده شود.
پروسه کار: ۱ تا چند هفته زمان می‌برد، معمولاً مقرون‌به‌صرفه‌تر و با حداقل تهاجم.
ساختار ایمپلنت
ایمپلنت پایه‌ای از جنس تیتانیوم است که طی جراحی در استخوان فک کاشته می‌شود. بعد از اتصال پایه به استخوان فک (که حدود ۴ تا ۵ ماه زمان نیاز دارد)، یک روکش زیبا و محکم مشابه دندان طبیعی روی آن قرار داده می‌شود.
ایمپلنت انتخاب مناسب برای مواردی است که دندان – ریشه و تاج – به کل تخریب شده و امکان ترمیم باقی نمانده است.
مراحل پست دندان و ایمپلنت به زبان ساده
- آماده‌سازی و پاکسازی دندان از مواد پوسیده و آسیب‌دیده
- انتخاب بزرگترین کانال ریشه و سوراخ‌کردن آن
- قرار دادن پست (میله نازک فلزی یا غیر فلزی) برای تقویت پایه
- پرشدن اطراف پست با مواد ترمیمی و فرم‌دهی کامل
قرارگیری روکش دندان متناسب با فرم و رنگ سایر دندان‌ها
🔹 مدت زمان انجام پروسه: گاهی ۲ الی ۴ هفته (در صورت نیاز به ترمیم‌های ابتدایی و آماده‌سازی ریشه)
ایمپلنت دندان (در صورت تخریب ریشه و تاج)
کشیدن کامل دندان آسیب‌دیده
در صورت تراکم کافی استخوان، کاشت پایه ایمپلنت در همان روز؛ اگر کافی نبود ۲ تا ۳ ماه صبر و تقویت استخوان
پس از جوش خوردن کامل پایه (۴-۵ ماه)، قرار دادن اباتمنت و سپس روکش دندان
طی همه مراحل، وضعیت سلامت دهان و استخوان فک مدام چک می‌شود
🔹 مدت زمان انجام پروسه: حدود ۳ تا ۸ ماه (بسته به فرد، تراکم استخوان و تکنیک انتخابی)
جدول مقایسه‌ای; پست دندان و ایمپلنت
| معیار مقایسه | پست دندان | ایمپلنت دندان |
| شرط لازم | سالم بودن ریشه | تخریب کامل دندان و ریشه |
| روش کار | قراردهی پست داخل کانال ریشه و بازسازی تاج | کشیدن کامل دندان و جراحی کاشت پایه در داخل استخوان |
| مواد تشکیل‌دهنده | فایبرگلاس، تیتانیوم، سرامیک، کامپوزیت | پایه تیتانیوم + روکش سرامیکی یا زیرکونیایی |
| مدت زمان درمان | ۱ تا ۶ هفته | ۳ تا ۸ ماه |
| هزینه | کمتر و مقرون‌به‌صرفه‌تر | هزینه بیشتر (سرمایه‌گذاری بلندمدت) |
| حفظ ساختار طبیعی | بله (ریشه دندان حفظ می‌شود) | خیر (ریشه کشیده و پایه کاشته می‌شود) |
| احتمال آسیب کناری | ممکن است به مینای یا دندان‌های مجاور فشار بیاید | آسیبی به دندان‌های مجاور ندارد |
| ماندگاری | ۵ تا ۱۰ سال (با مراقبت خوب) | بالای ۱۵ سال (با مراقبت عالی تا پایان عمر!) |
| شباهت به دندان طبیعی | نسبتاً خوب | عالی (زیبایی و عملکرد مشابه دندان طبیعی) |
| مناسب برای | دندان‌های کم آسیب با ریشه سالم | هر نوع دندان از دست رفته با هر میزان آسیب |
| مراقبت بعد درمان | بهداشت کامل، اجتناب از فشار زیاد، مراجعات منظم | بهداشت کامل، اجتناب از سیگار، مراجعات دوره‌ای |
بررسی و تحلیل ماندگاری پست و ایمپلنت؛ کدام گزینه بادوام‌تر است؟
- کیفیت حفظ بهداشت دهان و دندان
- نوع مواد به‌کاررفته (فایبرگلاس، سرامیک، تیتانیوم یا پایه برنددار ایمپلنت)
- مهارت دندانپزشک
- شرایط بیولوژیک بدن بیمار (تراکم استخوان، وضعیت لثه ها و …)
پست دندان
اگر ریشه کاملاً سالم باشد و فرد بهداشت خوبی را رعایت کند، حتی تا ۱۰ سال کار خواهد کرد. اما قابلیت بازسازی یا ترمیم مجدد بعد هر آسیب را دارد و اگر ریشه دچار مشکل شود باید به فکر گزینه‌ای دائمی‌تر بود.
ایمپلنت دندان
پایه‌ای تیتانیومی است و با رعایت توصیه‌های بهداشتی و عدم مصرف سیگار و همین طور مراجعات منظم به دندانپزشک، حتی تا پایان عمر فرد نیز ماندگاری دارد! همین موضوع مهم‌ترین دلیل محبوبیت جهانی ایمپلنت است.
بررسی جنس پست و روکش دندان؛ کدام ماده مناسب‌تر است؟
فایبرگلاس: انعطاف زیاد، وزن کم و شبیه‌ترین رنگ به دندان. بهترین انتخاب برای دندان‌های جلو که زیبایی در اولویت است.
تیتانیوم: بالاترین مقاومت، ضد حساسیت و ضد زنگ. ایده‌آل برای دندان‌های عقبی که تحت فشار زیادی هستند.
سرامیک: شباهت عالی به مینای دندان طبیعی و مورد علاقه افراد خواهان زیبایی.
کامپوزیت: سبکی در ساخت و ارزان‌تر بودن، اما برای دندان‌هایی با نیاز جبران متوسط مناسب‌تر است.
انواع روکش دندان
سرامیکی تمام: زیبایی خیره‌کننده، خاصیت مشابه مینای طبیعی.
فلزی یا طلا: فوق‌العاده محکم و مقاوم در برابر فشار و ساییدگی.
پورسلن-باندد: ترکیب زیبایی و استحکام؛ مناسب برای دندان‌های جلو و عقب به طور همزمان.
کامپوزیتی: فرم‌دهی راحت، قیمت مقرون‌به‌صرفه، اغلب برای دندان‌های جلو استفاده می‌شود.
جدول مقایسه انواع پست و روکش دندان
| نوع پست/روکش | جنس | ویژگی‌ها | کاربرد |
| پست فایبرگلاس | فایبرگلاس | انعطاف‌پذیر، زیبا، سبک | دندان‌های جلو |
| پست تیتانیوم | تیتانیوم | مقاومت عالی، ضد حساسیت | دندان‌های عقبی |
| پست سرامیک | سرامیک | شباهت به دندان طبیعی، ظاهر زیبا | دندان‌های جلو |
| پست کامپوزیتی | کامپوزیت | قیمت مناسب، شکل‌پذیر | دندان‌های جلو و عقب |
| روکش سرامیکی | سرامیک | زیبایی طبیعی | دندان‌های جلو |
| روکش فلزی | طلا/آلیاژ فلزی | استحکام بالا، طول عمر زیاد | دندان‌های عقبی |
| روکش پورسلین-باندد | سرامیک+فلز | زیبایی و استحکام، هماهنگی با دندان طبیعی | دندان‌های جلو و عقب |
| روکش کامپوزیتی | کامپوزیت | بهبود شکل و رنگ، مقرون به صرفه | دندان‌های جلو |
هزینه پست دندان و ایمپلنت؛ فاکتورهای مؤثر بر قیمت
بدیهی است ایمپلنت دندان هزینه بالاتری نسبت به پست دارد ولی در عوض نتایج مادام‌العمر و طبیعی‌تر ارائه می‌دهد.
هزینه مقرون‌به‌صرفه‌تر، اما دوام و ماندگاری کوتاه‌تر دارد.
- هزینه نهایی هر دو روش
- متأثر از جنس مواد، برند سازنده
- تعرفه تخصص و تجربه دندانپزشک
- منطقه جغرافیایی (مطب‌های تخصصی کلانشهرها مثل تهران، شمال شهر، نیازی به برندهای معتبر جهانی دارند)
- نیاز به اقدامات جانبی (مانند کور بیلداپ یا پیوند استخوان)
مزایا، معایب و هشدارهای عملی هر روش
پست دندان
مزایا:
- سریع، روشی کم‌تهاجم و بدون جراحی
- هزینه کمتر
- حفظ ریشه دندان و قابلیت بازسازی مجدد
معایب:
- امکان آسیب به دندان‌های مجاور
- عمر کمتری نسبت به ایمپلنت
- وابسته به سلامت ریشه و لثه
ایمپلنت دندان
مزایا:
- بالاترین عمر مفید (تا پایان عمر فرد با مراقبت کافی)
- ظاهری کاملاً مشابه دندان طبیعی
- بدون آسیب به سایر دندان‌ها
معایب:
- هزینه بالاتر
- زمان‌بر بودن فرآیند
- نیاز به جراحی و استخوان سالم و کافی
پست دندان یا ایمپلنت؟
انتخاب روش مناسب به شرایط شخصی، سطح پوسیدگی، سلامت ریشه، سن، سلامت عمومی و میزان بودجه بستگی دارد. اگر دوست دارید زودتر سراغ لبخند زیبا و عملکرد طبیعی بروید، پست دندان گزینه مقرون‌به‌صرفه‌تری است. اما اگر به دنبال راه حلی دائمی و ماندگار می‌گردید، ایمپلنت عالی‌ترین انتخاب است. همیشه مشاوره با دندانپزشک متخصص راهگشاترین شیوه برای انتخاب بهترین روش است.
جدول خلاصه مقایسه پست دندان یا ایمپلنت
| روش | شرط لازم | عمر مفید | هزینه | زیبایی | دوره درمان | آسیب به دندان‌های مجاور | مناسب چه افرادی؟ |
| پست دندان | ریشه سالم | ۵-۱۰ سال | پایین‌تر | خوب | ۲ تا ۶ هفته | نسبتاً بالا | آسیب جزئی تاج با ریشه سالم |
| ایمپلنت دندان | ریشه تخریب شده | بالای ۱۵ سال | بالاتر | عالی | ۳ تا ۸ ماه | ندارد | فقدان کامل دندان/ریشه |
سخن نهایی؛ کدام بهتر است؟
در نهایت انتخاب بین پست دندان و ایمپلنت به شرایط شما بستگی دارد.
اگر به دنبال روشی کم‌هزینه‌تر جهت ترمیم سریع دندان با ریشه سالم هستید، پست دندان انتخاب خوبی است. اما اگر می‌خواهید سال‌های سال با خیالی آسوده و بدون نیاز به ترمیم مکرر زندگی کنید، ایمپلنت دندان مدرن و دیجیتال بهترین گزینه خواهد بود.
برای بررسی وضعیت دقیق دندان‌ها، مشاوره تخصصی رایگان و انتخاب بهترین روش ترمیم و جایگزینی دندان، توصیه ما کلینیکی است که تمام امکانات دیجیتال ترمیم، مواد برنددار و تیم مجرب را در اختیار شما قرار دهد.
معرفی کلینیک تخصصی دندانپزشکی دیجیتال آریل دنتال
کلینیک تخصصی و دیجیتال آریل دنتال، با بیش از یک دهه تجربه، مجهز به بروزترین تجهیزات، بهترین برند ایمپلنت، دسترسی آسان و حرفه‌ای‌ترین متخصصان ترمیمی و پروتز، همراه شما در مشاوره، تشخیص دقیق، انتخاب بهترین متد و پیگیری کامل درمان است.
📍 آدرس: تهران، نیاوران، خیابان باهنر، بعد از سه راه یاسر، پلاک ۲۸۴، طبقه همکف
📞 شماره تماس: ۰۲۱-۹۱۰۰۴۴۸۸
اگر به مشاوره رایگان و یک لبخند ماندگار نیاز داری، همین امروز تماس بگیر!
