در دنیای امروز، کمتر کسی را میتوان یافت که حداقل یک بار دندان درد را تجربه نکرده باشد. این درد رایج، مرز سن و جنسیت نمیشناسد و می‌تواند هر فردی را درگیر کند. گاهی شدت دندان درد آن‌قدر بالاست که فرد را از انجام ساده‌ترین کارهای روزمره ناتوان می‌سازد و کیفیت زندگی را به شدت تحت تاثیر قرار می‌دهد. اما دندان درد چرا ایجاد می‌شود؟ چه راهکارهایی برای درمان و تسکین فوری درد دندون وجود دارد و چگونه میتوان از عود دندان درد جلوگیری کرد؟
در این راهنمای جامع و تخصصی، علاوه بر معرفی دلایل اصلی درد دندون، انواع درد دندان، جدیدترین راه‌های درمان خانگی و دارویی و نکاتی برای پیشگیری هم بررسی می‌شود. همچنین در انتهای مقاله با بهترین کلینیک دندانپزشکی نیاوران (آریل دنتال) آشنا خواهید شد تا اگر دنبال درمان حرفه‌ای دندان درد هستید، انتخاب هوشمندانهای داشته باشید.
دندان درد چیست و چه دلایلی دارد؟
دندان‌ها نه تنها نقش مهمی در گوارش غذا داشته و عامل اصلی زیبایی لبخند ما هستند، بلکه در سلامت عمومی بدن نیز اهمیت بالایی دارند. مسئله اینجاست که گاهی یک درد ساده در دندان، زنگ خطری جدی برای سلامت بدن به شمار می‌رود.
درد دندون به عنوان یک درد آزاردهنده، انواع مختلفی دارد؛ گاهی ناگهانی و تیز است، گاهی مداوم و ضرباندار. ممکن است در تماس با غذاهای سرد یا گرم ایجاد شود یا حتی بدون علت مشخص، چند روز ادامه پیدا کند. آنچه مهم است، شناسایی صحیح علت و شروع درمان به موقع است. بی‌توجهی به درد دندون می‌تواند منجر به عفونت گسترده، آسیب به سایر ارگان‌های بدن و حتی از دست رفتن دندان شود.
چرا دندان درد می‌گیریم؟
دنبال کردن علت دندان درد، مهمترین قدم برای درمان و پیشگیری از بازگشت دوباره این عارضه است. برخی از شایع‌ترین دلایل دندان درد عبارتند از:
پوسیدگی دندان
بزرگترین عامل درد دندون، پوسیدگی و ایجاد حفره در سطح دندان است. باکتری‌ها پلاک ایجاد می‌کنند و در صورت تمیز نکردن منظم دندان‌ها، مینای دندان آسیب می‌بیند. هر چه حفره عمیق‌تر باشد یا به ریشه نزدیک‌تر شود، درد شدیدتر خواهد بود. درمان به موقع پوسیدگی می‌تواند از عصب کشی دندان و جراحی جلوگیری کند.
عفونت دندان یا آبسه
گاهی ذرات غذایی در لثه یا دندان گیر می‌کنند و عفونت ایجاد می‌شود. اگر این التهاب درمان نشود، به آبسه دندان می‌انجامد؛ وضعیتی خطرناک که حاوی چرک و عفونت است. آبسه دندان نه تنها دردناک است، بلکه می‌تواند باعث پخش عفونت به سایر نواحی بدن شود و نیاز به درمان فوری دارد.
مشکل در مواد پرکننده دندان
مواد پرکننده یا کامپوزیت‌ها ممکن است به مرور زمان تحلیل رفته یا جدا شوند. ورود غذا و باکتری به زیر این مواد، می‌تواند باعث پوسیدگی ثانویه و شروع مجدد درد دندون شود. در چنین شرایطی باید هر چه سریع‌تر برای ترمیم مجدد دندان مراجعه کنید.
آسیب و شکستگی
گاز زدن اجسام سخت، تصادف، یا آسیب ورزشی گاهی به شکستگی دندان و بروز درد ناگهانی منجر می‌شود. میکروب‌ها به سرعت از محل شکستگی وارد دندان شده و التهاب و درد شروع می‌شود.
عفونت یا تحلیل لثه
بیماری‌های لثه، التهاب لثه و تحلیل لثه نیز می‌توانند علت درد دندان باشند. اگر لثه عقب‌نشینی کند، بخشی از ریشه دندان برهنه می‌شود و حتی هوای سرد هم باعث درد شدید می‌گردد.
درد دندان بعد درمان‌های دندانپزشکی
گاهی اوقات پس از عصب کشی، کشیدن دندان، یا ارتودنسی، درد دندان طبیعی است و باید چند روز برای بهبود صبر کرد. اگر این درد ادامه‌دار شود، حتماً به پزشک مراجعه کنید.
دندان عقل و نحوه رشد آن
دندان عقل در برخی افراد به‌طور ناقص یا اشتباه می‌روید و درد، التهاب، پوسیدگی یا حتی آبسه ایجاد میکند. عملکرد نامناسب دندان عقل یکی از شایع‌ترین علل مراجعه اورژانسی بابت دندان درد است.
دندان قروچه و استرس
ساییدن دندان‌ها در خواب یا استرس می‌تواند هم منجر به درد دندون و هم درد فک و عضلات صورت شود. دندان قروچه همچنین احتمال ترک خوردن و شکستگی دندان را افزایش می‌دهد.
سینوزیت و درد ارجاعی
گاهی درد دندون نشانه عارضه دیگری مثل سینوزیت یا حتی مشکلات قلبی است که “درد ارجاعی” نامیده می‌شود. در چنین مواردی باید علت دقیق درد، توسط دندانپزشک مشخص شود.
فعالیت و ورزش شدید
ورزشکاران به‌ویژه در رشته‌های استقامتی، گاهی به علت خشکی دهان و کاهش بزاق، بیشتر مستعد پوسیدگی و دندان درد هستند. نوشیدن آب کافی و مراقبت از دهان در زمان ورزش اهمیت دارد.
همچنین سایت healthline درباره یکی از راه های درمان خانگی دندان درد اینگونه بیان میکند.
هزاران سال است که سیر برای خواص دارویی آن شناخته شده و مورد استفاده قرار گرفته است. آنتی باکتریال هم دارد. برای استفاده از سیر برای درد دندون، یک حبه سیر را له کنید تا خمیری ایجاد شود و آن را روی ناحیه آسیب دیده بمالید. ممکن است بخواهید کمی نمک اضافه کنید. از طرف دیگر، می توانید به آرامی یک حبه سیر تازه را بجوید.
انواع دندان درد (بر اساس محل و نوع احساس)
- درد حساس به سرما یا گرما: نشانه مشکلات عصب دندان یا تحلیل لثه
- درد ضرباندار: اغلب نشانه عفونت (آبسه) است
- درد مداوم و شبانه: پوسیدگی عمیق، پالپیت یا نیاز به عصب کشی
- درد لحظه‌ای هنگام جویدن: شکستگی یا لقی دندان
- درد بعد کشیدن یا عصب کشی: تا چند روز طبیعی است، ولی بیشتر از آن نیاز به مراجعه فوری دارد
- درد همراه با تورم و قرمزی لثه: نشانه التهاب، عفونت یا آبسه است
عوارض بی‌توجهی به دندان درد
بی‌اعتنایی به دندان دردی که برای مدت طولانی ادامه دارد، تنها باعث آسیب بیشتر نمی‌شود؛ بلکه می‌تواند گرفتار مشکلات جدی‌تری مانند:
- گسترش عفونت به سایر اندام‌ها (حتی قلب)
- از دست دادن دائمی دندان
- آسیب به استخوان فک و لثه
- ایجاد مشکلات زیبایی شدید در صورت و لبخند
- به همین خاطر، مراجعه سریع به دندانپزشک اهمیت حیاتی دارد.
چطور دندان درد را درمان و تسکین دهیم؟
درمان دندان درد متناسب با علت ایجاد آن متفاوت است. در این بخش، هم راهکارهای فوری خانگی برای تسکین، هم روش‌های علمی و پزشکی درمان دندان درد را بررسی می‌کنیم.
استفاده از کمپرس سرد
یک تکه یخ را در پارچه تمیزی پیچیده و نزدیک محل درد روی صورت بگذارید تا التهاب و درد کاهش یابد.
دهانشویه آب نمک ولرم
آب نمک خاصیت ضد عفونی دارد و به کاهش التهاب کمک میکند.
مصرف مسکن‌های بدون نسخه
ایبوپروفن یا استامینوفن می‌تواند درد را موقتاً کاهش دهد (در صورت نبود منع پزشکی).
اجتناب از غذاهای سفت و تحریک‌کننده
در زمان درد، مصرف غذاهای نرم و سرد می‌تواند تحمل درد را ساده‌تر کند.
استفاده از درمان‌های گیاهی
قرقره دم کرده زنجبیل، نعنا یا چای سیاه، یا قرار دادن میخک بر روی دندان دردناک (با مشورت پزشک)، تا حدی می‌تواند باعث تسکین شود.
رعایت بهداشت دقیق دهان و مسواک مناسب
حتماً روزانه دو بار با خمیردندان حاوی فلوراید مسواک بزنید و از نخ دندان استفاده کنید.
موارد اورژانسی; چه زمانی به دندانپزشک مراجعه کنیم؟
- ادامه داشتن درد بیش از 24 تا 48 ساعت
- تب، ورم صورت یا لثه، خروج چرک از دندان یا تغییر رنگ لثه‌ها
- تشدید درد با گذر زمان یا پخش شدن آن به گوش و فک
- مشکلات بلع و تنفس
- در این شرایط، مراجعه به دندانپزشک یا حتی اورژانس الزامی است.
درمان‌های علمی و رایج دندان درد توسط دندانپزشک
- ترمیم پوسیدگی‌های سطحی: پر کردن سریع حفره‌ها با کامپوزیت یا آمالگام قبل از عمیق‌تر شدن پوسیدگی
- عصب کشی (روت کانال تراپی): زمانی که پوسیدگی به ریشه رسیده باشد
- درمان آبسه: تخلیه عفونت، آنتی‌بیوتیک و گاهی جراحی
- کشیدن دندان: در مواردی که دندان به هیچ وجه قابل درمان نباشد
درمان بیماری‌های لثه و پیوند لثه
- ترمیم یا تعویض مواد پرکننده قدیمی
- درمان فک و اختلالات تجویز شده مثل دندان قروچه (گاهی با محافظ شبانه یا تزریق بوتاکس)
- داروهای رایج برای کنترل دندان درد (مصرف فقط با مشورت پزشک)
- کتورولاک (آمپول یا قرص)
- نوافن
- ناپروکسن ۵۰۰
- مفنامیک اسید
- آنتی بیوتیک‌هایی مانند سیپروفلوکساسین (در صورت وجود عفونت)
مهمترین راه‌های پیشگیری از دندان درد
- مسواک زدن دو بار در روز با خمیردندان حاوی فلوراید
- استفاده روزانه از نخ دندان
- مراجعه منظم (هر ۶ ماه) به دندانپزشک برای چکاپ و جرم گیری
- کاهش مصرف قندها و نوشیدنی‌های شیرین
- استفاده از دهانشویه آنتی‌سپتیک
- تغییر مسواک در هر ۳ ماه
- ترک سیگار و کاهش مصرف الکل
- محافظت از دندان‌ها هنگام ورزش یا شب (در صورت ابتلا به دندان قروچه)
- درمان‌های خانگی بی‌خطر اما موقت! مراقب باشید…
هرچند درمان‌های خانگی می‌توانند به کاهش موقت درد کمک کنند، اما یادمان باشد که هیچ مسکنی نمی‌تواند جای درمان تخصصی و مراجعه به دندانپزشک را بگیرد. این درمان‌ها فقط فرصت مراجعه را برای شما فراهم می‌کنند و مشکل را کامل حل نمی‌کنند.
دندان درد کودکان و نوزادان؛ بایدها و نبایدها
در کودکان، درد دندون اغلب به علت رویش دندان‌های شیری یا دندان دائمی است. استفاده از ژل‌های حاوی بنزوکائین (زیر نظر پزشک)، استفاده از کمپرس سرد و تغذیه مناسب می‌تواند کمک‌کننده باشد. مراجعه منظم به دندانپزشک اطفال الزامی است.
جمع‌بندی و معرفی بهترین کلینیک دندانپزشکی برای درمان دندان درد
درد دندون فقط یک مشکل موقتی نیست؛ گاهی نشانه‌ای جدی است که نباید از کنار آن ساده گذشت. اگر درد شدید و ادامه‌دار دارید یا با علائمی مانند تب، تورم، خروج چرک از دندان، درد هنگام جویدن یا حتی حساسیت مداوم به سرما و گرما رو‌به‌رو هستید، حتماً به دندانپزشک مراجعه کنید.
اگر ساکن تهران، محدوده نیاوران یا شمال تهران هستید، کلینیک تخصصی آریل دنتال آماده ارائه جدیدترین خدمات درمانی و مشاوره حرفه‌ای دندان درد میباشد. امکانات مدرن، تیم حرفه‌ای، رعایت کامل پروتکل‌های بهداشتی و استفاده از تجهیزات روز دنیا از ویژگی‌های این کلینیک است.
📍 آدرس; نیاوران، خیابان باهنر، بعد از سه راه یاسر، پلاک 284، طبقه همکف
📞 شماره تماس; 02191004488
برای مشاوره تخصصی با کلینیک آریل دنتال تماس بگیرید و وقت خود را رزرو کنید.
سوالات متداول
آیا هر دردی در ناحیه دهان دندان درد است؟
خیر، شرایطی مثل عفونت سینوس، بیماری‌های لثه، مشکلات فک و حتی بیماری قلبی می‌تواند باعث درد مشابه دندان شود.
درد دندون شدید ناگهانی نشانه چیست؟
اغلب نشانه آبسه عمیق یا شکستگی است که نیاز به درمان اورژانسی دندانپزشکی دارد.
آیا داروی خانگی می‌تواند مشکل را حل کند؟
خیر، مصرف کوتاه‌مدت دارو یا روش خانگی فقط تا زمان مراجعه به دندانپزشک کمک میکند؛ درمان قطعی فقط توسط پزشک و پس از مشخص شدن علت درد انجام می‌شود.
